Dù là trong cuộc sống, trong thể thao hay trong đầu tư, có một dạng người luôn chạy theo đám đông, luôn ở phía sau trái bóng, không có chút trực giác hay cái nhìn chuyên sâu gì về một ngành nghề, một công việc, hay một công ty nào. Hãy kiểm tra xem, bạn có thuộc tuýp người này không nhé.
Trong đầu tư, bạn thường chạy theo xu hướng của đám đông, theo những trào lưu đang thịnh hành trên thị trường. Bạn có xu hướng mua những cổ phiếu được yêu thích rộng rãi, đã ở trạng thái quá mua và có định giá ngất ngưỡng. Tất cả những gì bạn làm, những kỳ vọng của bạn về sự tăng trưởng của doanh nghiệp đều đã được chiết khấu vào giá và phản ánh trên thị trường. Bởi những gì đám đông các nhà đầu tư khác đều biết thì không còn là cơ hội hấp dẫn nữa. Cơ hội chỉ đến với những người đầu tiên tìm ra nó. Tất cả những gì đám đông đều biết và hô hào thì hầu hết đều không còn là cơ hội mà ngược lại chính là rủi ro. Bạn chạy theo đám đông là bạn đã tự đặt mình và số tiền đầu tư quý giá của mình vào rủi ro. Và cái giá cho điều đó chính là những lần "đu đỉnh", và lẳng lặng ngồi nhìn cổ phiếu của mình trượt dài phía bên kia sườn dốc khi xu hướng nóng sốt kết thúc. Bạn có thể tự an ủi bản thân: "Không sao, rồi cổ phiếu sẽ tăng giá lại, mình phải kiên nhẫn hơn, mình nên có tầm nhìn đầu tư dài hạn." Và thế là, bạn trở thành nhà đầu tư dài hạn bất đắc dĩ. Nếu may mắn, cổ phiếu bạn nắm giữ sẽ phục hồi trong chu kỳ kế tiếp của thị trường. Nếu không may, xin lỗi là bạn sẽ phải cắt lỗ với một tài khoản còn lại ít ỏi và một trái tim vỡ nát. Đồng thời, hãy hi vọng rằng sự thất bại này không để lại cho bạn nỗi sợ hãi thị trường và không thể bắt đầu lại.
Khi bạn đã ở đủ lâu trên thị trường, bạn sẽ học được bài học rằng: hãy làm người dẫn đầu, đừng làm kẻ theo sau. Hãy khác biệt với đám đông, đó là mấu chốt.
Đầu tư về bản chất là đi ngược lại với đám đông. Vì sao?
Thứ nhất, các chứng khoán đang bị cho là lỗi thời có thể đang được định giá dưới giá trị thực hoặc không; song các chứng khoán phổ biến, nóng sốt nhất hầu như không bao giờ được định giá chiết khấu so với giá trị thực.
Điều gì mà được cho là phổ biến nhất và đám đông đang mua vào một cách cuồng loạn đều đã được đẩy lên một mức giá không tưởng nên khó thể nào đại diện cho một giá trị tốt được.
Tuy nhiên, đi ngược lại với đám đông thôi là chưa đủ. Câu hỏi đầu tiên mà nhà đầu tư thực thụ cần đặt ra cho bản thân là: Cổ phiếu rẻ luôn có lý do của nó, vậy điều gì khiến nó rẻ, điều gì đang sai với nó? Ta phải nhận diện ra sự phi lý của Ngài thị trường trước khi quyết định đầu tư.
Tránh xa đám đông nhưng hãy giữ cho mình một cái đầu luôn tỉnh táo để tận dụng sự phi lý của đám đông khi cán cân risk/reward nghiêng về phía có lợi cho ta.
Lịch sử đã cho ta những bài học quá sức sống động về những lần bong bóng được hình thành và vỡ vụn gây ra những nỗi mất mát không tưởng cho vô số những nhà đầu tư. Ở thị trường chứng khoán Mỹ nơi đã tồn tại hơn 100 năm, đã chứng kiến sự nổ tung của bong bóng chứng khoán điên rồ và gây ra cuộc đại suy thoái 1929; bong bóng dotcom cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21; bong bóng nhà đất tại Mỹ những năm đầu thế kỷ 21 đã gây ra cuộc khủng hoảng nợ cho vay thế chấp dưới chuẩn năm 2008 và hệ luỵ là suy thoái kinh tế toàn cầu những năm sau đó.
Thế giới sẽ còn nhiều biến động và các nhà đầu tư vẫn chưa học đủ những bài học cho riêng mình. Hy vọng bạn và tôi sẽ cố gắng tránh xa những sai lầm này trong quá trình đầu tư và con đường tài chính của mình.