Đầu tiên hãy viết ra lý do bạn muốn đầu tư, nó có thể là: "Để tự do sống theo cách của mình, làm điều mình muốn, đến nơi mình thích, độc lập không phụ thuộc vào bất kỳ ai, có thể chăm sóc cho gia đình và đóng góp cho xã hội..." Con đường đầu tư dù là đối với một người chuyên nghiệp hay nghiệp dư đều không hề dễ dàng, vì vậy sẽ có lúc bạn cần nhìn lại mục tiêu, lý do bạn chọn con đường này lúc đầu để có thể được tiếp thêm sức mạnh và vững tin bước tiếp.
Sau đó, hãy viết ra phương pháp giao dịch mà bạn sẽ theo đuổi, nguyên tắc quản lý rủi ro, quản trị vốn, nguyên tắc rủi ro/ lợi nhuận, thậm chí là nguyên tắc rời khỏi thị trường để chờ đợi cơ hội. Trong quá trình đầu tư, bạn có thể thay đổi và chỉnh sửa cho phù hợp với từng giai đoạn thị trường và theo sự tiến bộ của bản thân. Tuy nhiên, hãy chắc chắn là bạn có viết ra, vì chỉ như vậy bạn mới có thể theo dõi và tự đánh giá hiệu quả của những phương pháp và nguyên tắc này. Trong quá trình giao dịch, có lúc thị trường sẽ làm bạn hưng phấn quá mức, ở một thời điểm khác lại hoảng loạn, sợ hãi tột độ. Nhật ký giao dịch sẽ giúp bạn quản lý những cảm xúc cá nhân này, hạn chế những quyết định thiếu hợp lý có thể phát sinh do cảm xúc chi phối. Thay vào đó giao dịch với một tinh thần kỷ luật, lý trí, tôn trọng các chiến lược và kế hoạch đã đề ra.
Khi muốn đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp, hãy viết ra lý do tại sao bạn quyết định mua cổ phiếu, vì có lúc chắc chắn cổ phiếu này sẽ hoạt động kém hiệu quả. Nhiều người sẽ cảm thấy chán nản bởi vì họ chỉ tập trung vào ngắn hạn, vào giá lên xuống mỗi ngày của cổ phiếu mà quên mất doanh nghiệp đứng đằng sau nó đang kinh doanh ra sau. Khi đó bạn hãy xem lại những điều mà bạn đã ghi xuống Nhật ký giao dịch để nhắc nhở bản thân rằng tại sao từ đầu bạn lại muốn sở hữu cổ phiếu này và cách nó phục vụ cho các mục đích dài hạn của bạn như thế nào. Quy trình này có thể giúp bạn giảm bớt sự nóng vội và cảm tính trong quá trình đầu tư. Miễn là nhu cầu của bạn không thay đổi và cổ phiếu đó vẫn phù hợp với mục tiêu của bạn. Bạn có thể ngồi yên và chờ đợi các khoản đầu tư đó chứng minh giá trị của chúng.
Một Nhật ký giao dịch có thể bao gồm (nhưng không bắt buộc) như sau:
Trước khi đặt lệnh mua một cổ phiếu, hãy tự đặt ra các câu hỏi và trả lời nó trong Nhật ký giao dịch của bạn:
- Xu hướng hiện tại của thị trường Bull hay Bear? Đám đông đang lạc quan hay bi quan? Chu kỳ của thị trường?
- Cổ phiếu của bạn là loại cổ phiếu nào: chu kỳ, tăng trưởng hay phòng thủ?
- Lý do chọn cổ phiếu (bốn chữ M)
- Xác định biên an toàn ở mức giá nào, giá trị thực ở mức giá nào?
- Bạn có đang mua ở đỉnh không? (liệu lợi nhuận hiện tại có phải đã đạt đỉnh và sẽ đi xuống)
- Kế hoạch giao dịch cho tất cả xác suất có thể xảy ra (ví dụ: mua từng phần 30% tại mức giá nào, Nếu cổ phiếu có diễn biến giá ngược lại kỳ vọng của bạn thì sao?)
- Phương pháp giao dịch (ngắn hạn, trung hạn, dài hạn)
- Rủi ro là gì, bạn có thể bỏ lỡ điều gì?
- Tin tức xấu nhất đã được phản ánh hết vào giá chưa?
Trong quá trình diễn ra giao dịch:
- Bạn có tuân thủ kế hoạch giao dịch của mình không?
- Diễn biến giá có đúng kế hoạch không?
- Bạn có rút ra bài học nào không?
Sau khi kết thúc giao dịch:
Bạn có rút ra bài học gì không?
Bạn cảm thấy như thế nào về điểm bán đó. Bạn lẽ ra nên làm gì để giảm thiểu thua lỗ hoặc để tối đa hoá lợi nhuận?
Một Nhật ký giao dịch càng chi tiết sẽ giúp bạn có thể tự quan sát quá trình trưởng thành và tiến bộ của mình trong đầu tư. Bởi vì đầu tư là một quá trình học hỏi và cải thiện không ngừng, không chỉ là những kỹ năng chuyên môn, kiến thức, tầm nhìn mà còn là quá trình quản lý cảm xúc cá nhân.